Buzağı Yemleri

Damızlık süt sığırı işletmelerinde karlılığın sürdürülebilmesi için ekonomik ve yüksek süt verimi elde etmek kadar, iyi bir döl verimi performansı şarttır. Ancak ineklerde iyi bir döl verimi performansı elde etmek tek başına yeterli değildir. Doğan buzağıların da yaşatılması ve sağlıklı bir şekilde gelişmeleri gerekmektedir. Çünkü doğan dişi buzağıların gelişimlerinin sağlıklı bir şekilde başarılması sürünün ileride kaliteli damızlık düveler ile yenilenmesini sağlayacağı gibi, kaliteli düve satışı da çiftliğin önemli gelir kaynaklarından biridir. Yine erkek buzağıların da sağlıklı ve güzel gelişmesi iyi birer besi materyali olarak büyük ekonomik öneme sahiptir.

Buzağılarda ilk iş doğan buzağının yaşamasını sağlamaktır. Bu nedenle aslında buzağının beslemesi daha ana karnındayken başlar diyebiliriz ve ineklerin kuru dönemin son birkaç ayındaki beslemesi buzağının da sağlıklı doğmasını ve gelişmesini önemli ölçüde etkiler. Kuru dönem besleme programları ve kuru dönem yemlerinin kalitesi bu bakımdan çok önemlidir. Buzağı doğmadan annesine uygulanacak aşı programları, temiz ve usulüne uygun doğum süreci, doğumdan sonra yapılacak ilk işlemler buzağının sağlıklı olarak hayata başlamasını ve yaşama gücünün artmasını sağlar.

Kolostrum yani ağız sütü buzağı için hem onları koruyan en güçlü aşılardan biridir hem de yeni doğan buzağı için bir doping içeceğidir. İnekler doğuma kadar geçirdikleri hastalıklar ile mücadelelerinde ve yapılan aşılar ile kazandıkları tüm bağışıklık maddelerini kolostrum ile buzağılarına aktarırlar ve buzağıların da bu hastalıklara karşı dayanıklı olmalarını sağlarlar. Ancak kolostrumun kalitesi, içirilme süresi ve şekli çok çok önemlidir. Kaliteli bir kolostrum krema kıvamındadır ve koyuluğu azaldıkça kalitesi düşer. Aynı zamanda hastalıklı memelerden sağılan kolostrumun da buzağılara içirilmemesi lazımdır. Kolostrum hastalıklara karşı tamamen savunmasız olduğu için direk anneden emzirilerek içirilirse, anne memesinden zararlı mikro organizmaları kapma şansı yüksek olur. O nedenle doğumdan sonra annenin memesi iyice temizlenerek sağılıp biberon ile buzağıya 38-39 C 0 sıcaklıkta içirilmelidir. Kolostrum buzağı doğduktan sonra ilk 1-2 saat içerisinde 2.0-2.5 litre içirilmelidir. Daha sonra 6-8 saat aralıklarla aynı miktarlarda içirilerek buzağının ilk 24 saatte 7-8 litre kolostrum alması mutlaka sağlanmalıdır. Güç doğum ile doğan buzağılara ve kendisi içemeyen güçsüz buzağılara birer saat aralarla daha az miktarlarda kolostrum mutlaka yardım kullanılarak sürekli içirilmeye çalışılmalıdır.

Buzağılar doğduklarında sindirim sistemleri erişkin sığırlarınkinden oldukça farklıdır ve tek mideli hayvanların sindirim sistemi ve sindirim özelliklerine sahiptir. Aşağıdaki şekilde de görüleceği gibi buzağılarda rumen (işkembe) gelişmemiş haldedir ve ancak 4-6 aylık yaşlar arasında gelişimini tamamlamaya başlar.

Yukarıdaki şekilden de anlaşılacağı gibi doğduğunda sindirim sistemleri henüz gelişmemiş olan buzağılar oldukça kaliteli buzağı başlangıç yemi ile beslenmek zorundadırlar. Buzağı başlangıç yemi sindirilebilirliği yüksek karbonhidrat ve protein kaynaklarından oluşmalı ve özel bir vitamin-mineral kompozisyonuna sahip olmalıdır. Bu nedenle BÜKE YEM BUZAĞI BAŞLANGIÇ yemlerinin kompozisyonlarında özel ham maddeler, özel bir formül çerçevesinde özenle düzenlenerek kullanılmaktadır.

Unutulmamalıdır ki buzağının yaşama tutunması ve rumen (İşkembe) gelişiminde buzağı başlangıç yeminin önemi çok büyüktür. Eski dönemlerde yaygın olan inanışın tam tersine işkembe gelişimde esas rolü olan ve buzağının sağlıklı ve iyi gelişmiş bir işkembe ile sütten kesilmesini sağlayan esas yiyecek kaba yem değil, kaliteli bir başlangıç yemidir.

Buzağılar için uygun bir besleme programını aşağıdaki şekilde uygulayabiliriz:

1. Doğduklarından sonraki ilk 3 gün boyunca sadece kolostrum ile beslenmelidir. İlk gün 6-8 saat arayla 7-8 litre, sonraki günlerde ise 2-3 öğünde canlı ağırlıklarına göre toplam günlük 4-5 kg kolostrum almalıdırlar.
2. Kolostrum beslemesi bittikten sonra 5-7 günlük yaşa kadar canlı ağırlıklarının onda biri kadar süt günde 2-3 öğüne bölünerek verilir.
3. Doğduktan sonraki 5-7 günlük yaşlar arasına geldiklerinde aynı şekilde ve miktarda süt içirilmeye devam edilirken, önlerine 200-250 gr’dan başlanarak buzağı başlangıç yemi konulur. Buzağılar başlangıç yemini bitirmeye başladıkça başlangıç yemi artırılır. İşçilikten kaçınmak için buzağıların yem kabına aşırı miktarda başlangıç yemi konması hem artan başlangıç yeminin ziyan olmasına hem de başlangıç yeminin buzağının salyaları ile ıslanarak mikrop üremesine ve hastalıklara yol açar. Bu nedenle buzağıların sabah akşam tüketebildikleri başlangıç yemi miktarları takip edilmeli ve tüketebilecekleri şekilde artırılarak yol gidilmelidir.
4. Buzağılara başlangıç yemi verilmeye başlandıktan itibaren önlerinde istedikleri zaman içebilecekleri şekilde taze ve temiz içme suyu sürekli olarak bulundurulmalıdır. Su buzağılara öğünlü verilirse ishale neden olabilir. Su ve yem kaplarının her gün temizlenmesi buzağıların hastalıklardan korunması açısından çok önemlidir. Aynı zamanda buzağıların yattıkları yerin kuru ve temiz olması da buzağıların hastalıklardan korunmasında en önemli faktörlerden biridir.
5. Buzağılar 45-60 günlük yaşlar arasında sütten kesilebilirler. Ancak sütten kesilmeleri için günde en az 900-1000 gr başlangıç yemi tüketebiliyor olmaları gerekir. Çok sert kış şartlarında, çeşitli stres koşullarında ve çevrede salgın hastalıkların yaygın olduğu durumlarda süt içirme süresi 10-15 gün uzatılabilir.
6. Buzağılarda kaba yem sütten kesime 1 hafta kalıncaya kadar verilmemelidir. Sütten kesime 1 hafta kala önlerine birer tutam yonca kuru otu konarak kaba yem verilmeye başlanır, ancak bu miktar hiçbir zaman daha fazla olmamalıdır.
7. Buzağılar sütten kesimden sonra direk kalabalık gruplara konulmamalı, en fazla 4-6 buzağının bulunduğu küçük adaptasyon bölmelerinde alıştırma dönemine geçilmelidir. Bu bölmelerde buzağıya 0.5 kg’ı geçmeyecek şekilde yonca kuru otu ve yiyebildiği kadar buzağı başlangıç yemi verilir. Bu dönemde yonca serbest verilirse buzağı yoncayı fazla yer ve zaten işkembesi küçük olduğu için yeterli başlangıç yemini tüketemez. Bu nedenle gelişimi geriler, daha çabuk hastalanır hale gelir. Buzağılara kesinlikle çiçeklenme dönemine gelmeden biçilmiş erken biçim yonca verilmemelidir, verildiği taktirde ishal ve sindirim bozuklukları oluşur.
8. Buzağılar 4 aylık yaşa geldiklerinde aşırı olmamak kaydıyla (1.0-1.5 kg yonca kuru otuna ilaveten 3 kg buzağı büyüme yemi ile beslenebilirler. Bu dönemde hem erkek hem de dişi buzağılar bir arada tutulurlar ve her iki cinsiyetteki buzağının da bu dönemde yağlandırılması istenmez. Yağlanan dişi buzağıların erişkin dönemlerinde süt verimleri düşük olur. Erkek buzağılarda ise beside karın yağı birikimleri fazla olur.
9. Buzağıların veteriner hekimin önerileri doğrultusunda aşı programlarına mutlaka uyulmalıdır.

• Buzağı Başlangıç Yemi - Buzağı Büyütme Yemi